Pertsonengan oinarritutako arreta
POA Pertsonengan Oinarritutako Arreta Eredua
Gida honen bidez, Lares Nafarroak POAren eredua eta aldaketa kulturala hurbildu nahi ditu, adinekoen bizi-kalitatea sustatzeko asmoz.
01. POA arreta ereduaren aldaketa gisa
Zereginetan oinarritutako zaintza eredutik, beste batera istorioetan eta pertsonengan oinarritutakoa. Egoitzen antolakuntza eta logistikara bideratutako arreta eredutik, egoiliarrei zuzendutako arreta eredu batera. Hori da POA eredurako trantsizioak, pertsonan oinarritutako arretarako, esan nahi duena: benetako aldaketa kulturala.
Beatriz Lacabe Lares Nafarroako idazkari teknikoak ereduaren gako batzuk azaltzen ditu, hala nola erreferentziazko profesionalaren figura, bizitza istorioen erabilera eta inplikatutako eragile ezberdinen parte hartzea; eta ikus entzunezko formakuntza hauek aurkezten ditu, non horren alderdi desberdinak jorratzen diren.
02. Adinekoen ikuspegia
Pertsonengan oinarritutako arreta eredua pertsonan oinarritutako arretaz hitz egiten badugu, POA ereduari etekin handiena ateratzen dioten pertsonei entzuteko betebeharra dugu: gure zentroetako erabiltzaileak. Zure ikuspegia eta egiten diren jarduerak ezagutzen ditugu; jateko ohiturak; edo erreferentziazko profesionalaren figura, hau da, bere bizitzaren istoria eta gustuetan gehien ikertzen dituena, beraiei ondoen egokitzen zaiena eskaintzeko.
Loli Ororbia egoitza baten behin behineko erabiltzailea da, eta luze hitz egiten du hamarkadetako aldaketez. Ez alferrik, bere gurasoak duela urte batzuk egon ziren hainbat hilabetez egon zen egoitza berean, ebakuntza batetik sendatu arte. Hala, senitarteko izatetik erabiltzaile izatera pasatu da; eta ikusi du, bertatik bertara, nola POA eredua errotik eraldatzen ari den zentroetako arreta.
03. Loturak erabiltzeko murrizketa
Urte askoan, adineko pertsonen eusteen erabilera babesa, segurtasuna eta ongizatea sortzen duela kontuan hartu da. Hala ere, pertsona bat lotzeak kalte fisiko eta psikologiko handiak eragiten ditu. Frogatuta dago neurririk gabe zaintzeak adineko pertsonen bizi kalitatea hobetzen duela.
Eduardo Mateo, 27 urtez San Jose valtierrako egoitzako zuzendaria, murrizketak kentzen espezializatutako prestatzailea da. Bere esperientzia zabalak kasu zehatzei, emaitza bikainei eta sistema hauek murrizteko arrakasta lortzeko aukera ematen digun talde lanaren mekanikari buruz hitz egiteko aukera ematen dio.
POAn sinesten dugunok gure helburuak lortzeko guztiz ezinbestekoa dela uste dugu pertsonen erosotasuna eta autonomia sustatzea, baita murrizketari dagokionez ere.
04. Zaintzailea zaintzea
Gaztelu Lus psikologoa urte askotan ari da adinekoen egoitzen eta zentroen talde gizakiekin lanean. Ondo daki zeintzuk diren egoera guztiei modu hobean aurre egiteko beharrezkoak diren gaitasunak: emozioak, talde lana… Adimen emozionala funtsezkoa da POAn, izan ere, gizarte trebetasunak, enpatia edo auto kontrola kudeatzeko gaitasuna funtsezkoa da.
Pandemian zehar, erresistentzia eta erresilientzia lantzeko aukera izan da: eguneroko egoera guztietan funtsezkoak diren bi gaitasun. Nola aprobetxatu ikaskuntza hau? Zer egin emozionalki hain tentsio handia jasan dutenak berriz osatzeko? Gaztelu Lusek zenbait ideia oinarrizko eskaintzen dizkigu “normaltasun berria” nola aurre egin… baita emozionalki ere.
05. POA eta dementzia duten pertsonekin
Nola aurre egin adimen desgaitasuna duten pertsonek sortutako gatazkek, zentroetan bizikidetzan eragina izan dezaketenek? Gemma Urralburu, osasun mentaleko erizaina, aztertzen ditu deituriko jokabide sintomak: jokabidean izandako aldaketak, adimen desgaitasuna duten pertsonen artean oso ohikoak. Jokaldi hauek ez dute beste pertsona batzuk kalte egiteko helbururik, baizik eta aurreko estimuluen erantzun izan ohi dira, beraz, komunikazio helburu bat izaten dute.
Jokabide horiek modu objektiboan eta arautuan aztertzea garrantzitsua da, eta malgutasunez eta pazientziarekin aurre egitea. Gemma Urralburuk talde lanean lan egiteko giltza batzuk eskaintzen dizkigu jokabide sintoma hauek lantzeko.
06. POA ikasgelaetatik
POA eredua ikasgeletan lantzeak horren iraunkortasunaren bermea suposatzen du. Etorkizuna dago, POAren printzipioak Iruñeko hezitzaileen eskolan irakasten direnean. Mendeko arreta gradoan matrikulatutako ikasleek protagonismoa izan dute proiektu batean, modelo honen printzipioak hobeto ezagutzeko aukera izan dutenak, gure zentroetako profesionalekin eta erabiltzaileekin elkarrekin lan eginez.
Lan horrek aukera eman die ezagutzeko ez direla bakarrik erabiltzaileek eredua erabiltzean onuradunak, baizik eta zentroetako profesionalek ere eremu horretan esperientzia eta asebetetze handiagoa lortzen dutela eguneroko lanean. POA eredura egokitzekoa den kultura aldaketa ikasgeletatik hasten da.
Zereginetan oinarritutako zaintza eredutik, bizitzako istorioetan eta pertsonengan oinarritutako beste batera. Egoitzen antolakuntza eta logistikara bideratutako arreta eredutik, egoiliarrei zuzendutako arreta eredu batera. Hori da POA eredurako trantsizioak, pertsonan zentratutako arretarako, esan nahi duena: benetako aldaketa kulturala.
Beatriz Lacabe Lares Nafarroako idazkari teknikoak ereduaren gako batzuk azaltzen ditu, hala nola erreferentziazko profesionalaren figura, bizitza istorioen erabilera eta inplikatutako eragile ezberdinen parte hartzea; eta ikus entzunezko formakuntza hauek aurkezten ditu, non horren alderdi desberdinak jorratzen diren.
Pertsonengan oinarritutako arreta eredua pertsonan zentratutako arretaz hitz egiten badugu, POA ereduari etekin handiena ateratzen dioten pertsonei entzuteko betebeharra dugu: gure zentroetako erabiltzaileak. Zure ikuspegia eta egiten diren jarduerak ezagutzen ditugu; jateko ohiturak; edo erreferentziazko profesionalaren figura, hau da, bere bizitzaren historia eta gustuetan gehien ikertzen dituena, beraiei ondoen egokitzen zaiena eskaintzeko.
Loli Ororbia egoitza baten behin behineko erabiltzailea da, eta luze hitz egiten du hamarkadetako aldaketez. Ez alferrik, bere gurasoak duela urte batzuk egon ziren hainbat hilabetez egon zen egoitza berean, ebakuntza batetik sendatu arte. Hala, senitarteko izatetik erabiltzaile izatera pasatu da; eta ikusi du, bertatik bertara, nola POA eredua errotik eraldatzen ari den zentroetako arreta.
Urte askoan, adineko pertsonen eusteen erabilera babesa, segurtasuna eta ongizatea sortzen duela kontuan hartu da. Hala ere, pertsona bat lotzeak kalte fisiko eta psikologiko handiak eragiten ditu. Frogatuta dago neurririk gabe zaintzeak adineko pertsonen bizi kalitatea hobetzen duela.
Eduardo Mateo, 27 urtez San Jose de Valtierra egoitzako zuzendaria, murrizketak kentzen espezializatutako prestatzailea da. Bere esperientzia zabalak kasu zehatzei, emaitza bikainei eta sistema hauek murrizteko arrakasta lortzeko aukera ematen digun talde lanaren mekanikari buruz hitz egiteko aukera ematen dio.
POAn sinesten dugunok gure helburuak lortzeko guztiz ezinbestekoa dela uste dugu pertsonen erosotasuna eta autonomia sustatzea, baita murrizketari dagokionez ere.
Gaztelu Lus psikologoa urte askotan ari da adinekoen egoitzen eta zentroen talde humanoekin lanean. Ondo daki zeintzuk diren egoera guztiei modu hobean aurre egiteko beharrezkoak diren gaitasunak: emozioak, talde lana… Adimen emozionala funtsezkoa da POAn, izan ere, gizarte trebetasunak, enpatia edo autokontrola kudeatzeko gaitasuna funtsezkoa da.
Pandemian zehar, erresistentzia eta erresilientzia lantzeko aukera izan da: eguneroko egoera guztietan funtsezkoak diren bi gaitasun. Nola aprobetxatu ikaskuntza hau? Zer egin emozionalki hain tentsio handia jasan dutenak berriz osatzeko? Gaztelu Lus-ek zenbait ideia oinarrizko eskaintzen dizkigu “normaltasun berria” nola aurre egin… baita emozionalki ere.
Nola aurre egin adimen desgaitasuna duten pertsonek sortutako gatazkek, zentroetan bizikidetzan eragina izan dezaketenek? Gemma Urralburu, osasun mentaleko erizaina, aztertzen ditu deituriko jokabide sintomak: jokabidean izandako aldaketak, adimen desgaitasuna duten pertsonen artean oso ohikoak. Jokaldi hauek ez dute beste pertsona batzuk kalte egiteko helbururik, baizik eta aurreko estimuluen erantzun izan ohi dira, beraz, komunikazio helburu bat izaten dute.
Jokabide horiek modu objektiboan eta arautuan aztertzea garrantzitsua da, eta malgutasunez eta pazientziarekin aurre egitea. Gemma Urralburu-k talde lanean lan egiteko giltza batzuk eskaintzen dizkigu jokabide sintoma hauek lantzeko.
POA eredua ikasgeletan lantzeak horren iraunkortasunaren bermea suposatzen du. Etorkizuna dago, POA-ren printzipioak Iruñeko hezitzaileen eskolan irakasten direnean. Mendeko Arreta Gradoan matrikulatutako ikasleek protagonismoa izan dute proiektu batean, modelo honen printzipioak hobeto ezagutzeko aukera izan dutenak, gure zentroetako profesionalekin eta erabiltzaileekin elkarrekin lan eginez.
Lan horrek aukera eman die ezagutzeko ez direla bakarrik erabiltzaileek eredua erabiltzean onuradunak, baizik eta zentroetako profesionalek ere eremu horretan esperientzia eta asebetetze handiagoa lortzen dutela eguneroko lanean. POA eredura egokitzekoa den kultura aldaketa ikasgeletatik hasten da.
